فرهنگ فاطمی و بینش‌زایی درباره معارف و ارزش‌های اسلامی

حضرت فاطمه زهرا(س) در جامعه‌ای که افراد آن خود را تابع و شیفته راه و روش او می‌دانند شناخته شده نیست و این از ضعف‌های ما در فرهنگ‌شناسی فاطمی و طی نکردن مراتب و منازل منتهی به معرفت و شناخت نسبت به این شخصیت والا می‌باشد.
یکی از ابعاد ناشناخته حضرت زهرای اطهر، علم وسیع و دانش عمیق اوست، و این ضعف جامعه شیعی از آنجا ناشی می‌شود که حضرت فاطمه را تنها از جنبه معنوی و عبادی می‌شناسند و از جنبه‌ها و جلوه‌های دیگر شخصیت او اطلاع کافی ندارند.
در این فرصت برخی از جلوه‌های علوم و دانش‌های شخصیت فاطمی را در چند موضوع مرور می‌کنیم و بقیه ابعاد را در فرصتی دیگر به تعمق می‌گذاریم.
گوش جان به این جلوه‌های گزیده از علم و دانش فاطمی می‌سپاریم و در سخنان و بررسی‌های آن بانوی اندیشمند عمیق می‌شویم.
1- ضرورت شکر و سپاس الهی
ستایش خداوند را، بر نعمت‌هایی که به ما بخشید، و شکر او را! بر آنچه الهام فرمود. حمد و ثنا بر خداوند، برابر نعمت‌هایی که از پیش فرستاد، و همه نعمت‌هایی که آفرید، و نعمت‌های فراوانی که به انسان‌ها عطا فرمود، و تمام منّت‌ها و نعمت‌هایی که پیاپی فرستاد.
نعمت‌های که شمارش آن از توان انسان فزونتر، و پاداش آن ناممکن و درک دامنه و گستردگی آن از ادراک و هوش بشر فراتر است.
مردم را به شکر گزاری فرا خواند، تا نعمت‌ها را پیاپی فرستد، و به حمد و سپاس راهنمایی کرد، تا نعمت‌ها را فزونی بخشد، وبا درخواست بندگان، نعمت‌ها را چند برابر نماید.
گواهی می‌دهم، به جز‌الله خدایی نبوده و شریکی برای او نیست، تفسیر این گواهی و شهادت، اخلاص است، و پایبند آن، قلب‌های آگاه که در پیشگاه تفکر و اندیشه، معنای آن را روشن فرمود.
2- شناخت خدا
خداوندی که چشم‌ها او را نمی‌توانند بنگرند، و زبان‌ها از وصف او عاجزند، و هم و خیال از درک ذات او فرو مانده اند، اشیای عالم را بدون این که چیزی موجود باشد، آفرید، و بدون مثال و نمونه ای، ایجاد کرد، با قدرت خود پدید آورد، و با اراده خود ایجاد نمود، نه به آفریدن آنها نیازمند بود، و نه از خلقت آنها سود می‌برد.
جز آن که خواست حکمتش تحقق یابد، و همه را به اطاعت و بندگی آگاه نماید، و قدرت خود را آشکار کند، و به همه راه بندگی بیاموزد، و دعوت خود را عزت بخشد.
آنگاه پاداش را برای اطاعت و بندگی، و عذاب را در مخالفت و سرپیچی، قرار داد، تا بندگان را از عقوبت برهاند، و به سوی بهشت سوق دهد.
 

حجاب برتر؛ چادر

پاسخ خانم «علاسوند» به این سوال که «با وجود اینکه چادر حجاب برتر است چرا در جامعه به این امر اهمیت داده نمی شود؟» در رادیو معارف برنامه «ریحانه»

  دانلود کنید (03:27)

پیامدهای بدحجابی در جامعه

زمانی که بدحجابی در جامعه افزایش یابد آمار خشونت و جنایت علیه زنان بالا می رود چنان که شاهد هستیم امروزه در غرب آزارهای جنسی و مساله خشونت علیه زنان روز به روز افزایش می یابد.

هر چند بدحجابی بسیاری از زنان و دختران با انگیزه مخالفت آنها با دین نیست و تنها نوعی بی توجهی و سهل انگاری است، ولی با دقت و تامل در این ناهنجاری اجتماعی در می یابیم که اخیرا عواملی سبب افزایش فوق العاده بدحجابی در سطح جامعه شده است که اگر آگاهی های کافی نسبت به این معضل اجتماعی و پیامدهای منفی ناشی ازآن به مردم داده نشود، بدون شک در آینده نزدیک با مشکلات بزرگتری روبرو خواهیم شد.
بدون شک در عصر ما که بعضی آن را عصر برهنگی و آزادی جنسی نامیده اند و بی بندوباری زنان را جزیی از آزادی آنان می دانند، سخن گفتن از بدحجابی و پیامدهای آن برای برخی ناخوشایند و چه بسا مخالف تمدن و پیشرفت باشد! مفاسد بی شمار و مشکلات و گرفتاریهای اخلاقی روزافزون که از این آزادیهای بی قید و شرط به وجود آمده، سبب شده که تدریجا این مساله به عنوان یک معضل اساسی اجتماعی مطرح گردد؛ چرا که بی حجابی علت اصلی رواج فساد اخلاقی در جامعه است و فساد اخلاقی مهمترین عامل انحطاط و نابودی فرهنگ یک جامعه به شمار می آید.

بی حجابی علت اصلی رواج فساد اخلاقی در جامعه است و فساد اخلاقی مهمترین عامل انحطاط و نابودی فرهنگ یک جامعه به شمار می آید.

اخلاق پزشکی و حریم خصوصی بیمار

پزشکان امروز روی خط تخلفات و اشتباهات پزشکی مانور می دهند آنها حتی حریم خصوصی بیماران را هم دیگر رعایت نمی کنند و ان را مضحکه دست دیگران می کنند.

مدتی است در فضای مجازی یک کلیپ غیراخلاقی از داخل اتاق عمل یکی از بیماران ایرانی به سرعت منتشر شد و پیامدهای غیراخلاقی دیگر را به دنبال داشت صرف نظر از محتوای آن موضوعی که خیلی ها را آزرده خاطر کرد رعایت نشدن ابتدایی ترین محورهای اخلاق پزشکی و نادیده گرفتن حریم بیماران در این کلیپ بود.

اصل رازداری پزشکی و حفظ حریم خصوصی بیماران یکی از مهم ترین وظایف اخلاقی در حیطه اخلاق پزشکی است که دارای سابقه ای دیرینه در دنیای پزشکی می باشد. در سوگندنامه بقراط به اهمیت این موضوع اشاره شده است و از آن به مانند امری مقدس نام برده شده است. در اسلام نیز به موضوع رازداری اهمیت زیادی داده شده است و پر واضح است که اگر این موضوع مربوط به روابط پزشک و بیمار باشد اهمیت آن دو چندان می شود. در بیان علت و فلسفه رازداری دلایل متعددی ذکر می شود که از جمله می توان به احترام به بیمار و نیز جلوگیری از آسیب رسیدن به رابطه پزشک و بیمار که جز اصلی این رابطه موضوع اعتماد است اشاره نمود. لذا در اکثر کدهای اخلاقی انجمن ها و تشکل های حرفه ای پزشکی به مساله حریم خصوصی و رازداری تاکید فراوان شده است و حتی در بعضی از کشورها در این خصوص قوانینی وضع شده است که از این جمله می توان به قانونHIPAA در آمریکا اشاره نمود.

جالب است بدانید یک پژوهش نشان می دهد که مردم هم اعتقاد دارند حریم بیمار رعایت نمی شود

از طرفی لزوم رازداری یک امر مطلق نیست و ممکن است شرایطی پیش آید که پزشک ناگزیر به نقض رازداری شود؛ مثلا در مواقعی که خطری جدی فرد دیگر یا جامعه را تهدید می کند. هر چند تعیین مصادیق این موارد به عهده پزشکان گذاشته شده است ولی بعضی از کشورها به فراخور شرایط، وارد تعیین مصادیق هم شده اند. مثلا در بعضی از کشورها الزام پزشکان به گزارش اجباری در مورد بعضی از بیماری ها مثلا گزارش مورد خلبانی که دچار صرع می باشد وجود دارد اما در مورد بعضی سوژه ها پزشک ضرورتی برای فیلمبرداری از بیمار ندارد.

 

آیا حضرت زهرا(علیهاالسلام) از روبنده استفاده می کرد؟

چهارشنبه دوم مهرماه در شب شهادت امام جواد(علیه السلام) برنامه ای مستقیماً بر روی آنتن سیما قرار گرفت به نام «زنده باد زندگی» با اجرای مجری توانمند جناب آقای خسروی در مقاله قبلی، ادعاهایی افراطی نه اسلامی!! به بخشی از ایرادات وارد بر این برنامه پرداختیم. 

نقدی بر ادعاهای مطرح شده در برنامه ‌ی زنده باد زندگی

دوم مهرماه برنامه ‌ی «زنده باد زندگی» شبکه دو، به صورت زنده میهمان خانواده ای بود از قشر روحانی، در این برنامه خانمی که خود و دخترش دارای پوششی خاص و نامتعارف بودند مدعی شد نوع پوشش آنها همانی است که اسلام به آن سفارش کرده و البته برای گفته ی خود دلایلی هم آورد. در این نوشته برآنیم تا به نقد و بررسی ادعاهای او بپردازیم و این نه برای آن است که او را نقد کرده باشیم؛ بلکه هدف پاسخ به پرسش هایی است که آن سخنان در ذهن برخی ایجاد کرد و نیز کمک کرده باشیم به تصحیح نگاهی که متأسفانه بعد از آن برنامه نسبت به اسلام و آموزه های آن خصوصاً حجاب به وجود آمد.

مهمان برنامه، برای اثبات پوشش نامتعارف خود و دخترش چه گفت؟

خانم زینب طیبیان در پاسخ به مجری برنامه که پرسید: «مبنای شما برای این شیوه پوشش چیست؟» گفت:

«قرآن می فرماید: پیامبر اسلام الگوی خوبی است برای شما و همچنین فرزندان پیامبر. حضرت زهرا(علیهاالسلام) می‌فرمایند: بهترین زن کسی است که «أَن لا یَرَیْنَ الرِّجَالَ وَ لَا یَرَاهُنَّ الرِّجَالُ» هیچ نامحرمی او را نبیند و او هیچ نامحرمی را نبیند.»

آنگاه بلافاصله با این جمله که «بر همین مبنا و هیچ دلیل دیگری ندارد.» تأکید می‌کند که این نوع پوشش او هیچ دلیل و مبنای دیگری ندارد. ولی باز برای اغنای مخاطب دلیل آوری را ادامه داد:

«گرچه الآن دلیل پزشکی اش هم پیدا شده که زن هایی که خودشان را می پوشانند جوانتر می مانند. از چشم های مرد اشعه‌‌ای تولید می‌شود که به صورت زن می خورد پیری زودرس می آورد.»!!

او در ادامه با فراموشی آن سخن آغازین خود که «هیچ دلیل دیگری ندارد» باز هم دلیل آوری کرد:

«آن حجابی که مراجع تقلید می فرمایند، حداقل حجابه. من که می‌توانم خودم را به حداکثر برسونم چرا نرسونم؟! حداکثر اونیه که حضرت زهرا می فرمایند و سیره‌ی اهل بیت همین است.»

مجری برنامه می پرسد: «مبتنی بر مستندات شیوه ی پوشش حضرت زهرا(سلام الله علیها) همین بوده است؟»

خانم طیبیان جواب می دهد: «بله. لغیر ذی محرم اربعة أثواب حضرت می‌فرمایند: برای غیر محارم چهار نوع پوشش باید باشد به تعبیر امروز همان مقنعه و روسری و مانتو و چادر و جلبابی که آخرش آمده یعنی پوشش فراگیر. به لسان العرب اگر بریم رجوع بکنیم کلمه ی جلب را به عنوان سیاهی شب معنا کرده سیاهی شب هم خصوصیتش اینه که فراگیره و هم مشکیه یعنی رنگ پوشش را هم می شود از همین کلمه ی جلباب درآورد.»

 

پیامدهاى منفى روابط نامشروع در بین جوانان

1. از بین رفتن کرامت انسانى و غرق شدن در شهوات:
اگر انسان ارضاى غرایز و شهوات را تنها هدف زندگى بداند، دیگر معنا ندارد که راه مخصوصى را براى آن در نظر بگیرد، بلکه در نظر او هر عاملى که بهتر و بیش تر در خدمت شهوات قرار گیرد، (چشم چرانى، روابط نامشروع، خودارضایى، میل و اعتیاد به تماشاى عکس ها و فیلم هاى مبتذل و...) موجه و پسندیده خواهد بود; هرچند در ستیز با ضوابط عقلى و دینى باشد و به نابودى شرافت انسانى و جامعه ى بشرى منجر شود.
عامل اصلى انحرافات اخلاقى و تضعیف باورهاى اعتقادى در غرب، همین طرز تفکر، یعنى نگرش استقلالى به غرایز است. این مسئله باعث شده که تمامى ارزش هاى انسانى زیرپا گذاشته شود و افراد در مسیر انحطاط و تباهى سیر کنند.
در واقع مشکلات و معضلات اخلاقى و اجتماعى، چون: قتل، جنایت، خودفروشى، اختلالات روانى، تزلزل پیوند خانوادگى و... همه معلول اصل لذت جویى و حکومت غرایز و روابط آزاد و مختلط و از میان رفتن اهداف بلند انسانى است.

2. سلب آرامش روانى و ایجاد اضطراب و افسردگى:
روابط آزاد و نامشروع، باعث مى شود سلامت روانى افراد به شدت آسیب ببیند و فطرت پاک انسانى وى به گناه آلوده شود. عده اى هم چون فروید و راسلآزادى هاى جنسى را براى دست یابى به آرامش روانى و برطرف شدن عقده هاى درونى پیشنهاد نمودند، امّا نتیجه اى که به دست آمد دقیقاً خلاف آن بود.
این فقط مشکل غرب نیست، بلکه در سایر جوامع که به پیروى از غرب رو آورده اند نیز روز به روز آمار اختلالات و بیمارى هاى روانى و جنایات ناشى از ناکامى ها افزایش مى یابد.
استاد شهید مطهرى (ره) گسترش محرّکات جنسى را عامل اصلى انحرافات اخلاقى و غرق شدن در شهوات مى داند:
(این نوع روابط) هیجان ها و التهاب هاى جنسى را فزونى مى بخشد و تقاضاى س را به صورت یک عطش روحى و خواست اشباع نشدنى درمى آورد.
در رویکرد دینى، غریزه ى جنسى هم چون آتشى است که هرچه بیش تر به آن خوراک بدهند شعلهورتر مى شود و هیچ گاه فرد به ارضاى کامل دست نمى یابد. در نتیجه، اشتباه است که گمان کنیم تحریک پذیرى جنسى، گستره ى خاصى دارد و از آن پس آرام مى گیرد.
(در این میدان)، هیچ فردى از تصاحب زیبارویان و هیچ زنى از متوجه کردن مردان و تصاحب قلب آنان، و بالاخره هیچ دلى از هوس سیر نمى شود. از طرفى تقاضاى نامحدود، خواه و ناخواه، دست نیافتنى و همیشه مقرون به نوعى احساس محرومیت است و منجر به اختلالات روحى و بیمارى هاى روانى مى گردد که امروزه در دنیاى غرب بسیار به چشم مى خورد.
3. کاهش میل به ازدواج و تشکیل زندگى شرافتمندانه:
جوانانى که قبل از ازدواج، روابط نامشروع را تجربه کرده و طهارت روح و صفاى باطن خود را لکه دار ساخته اند، انگیزه ى چندانى براى ازدواج ندارند و انتخاب همسر برایشان مشکل مى شود; زیرا از طرفى به همه شک دارند و از طرف دیگر بعد از ازدواج نیز دل کندن از لذت هاى گذشته برایشان مشکل است و تنوع طلبى روانشان را بیمار ساخته و چه بسا بعد از ازدواج، دوباره به منجلاب فساد کشیده شوند. ویل دورانت مى گوید:
فساد پس از ازدواج، بیش تر محصول عادات پیش از ازدواج است.