تکیه ای دوباره بر نقش خانواده

نقش خانواده در جلوگیری از انحرافات اخلاقی فرد و جامعه بلاانکار است .  دین مبین اسلام اهمیت ویژه ای برای نهاد خانواده قائل است .
از این رو کشورهای غربی نیز بنیان خانواده ها را هدف هجمه های تبلیغاتی و فرهنگی خود قرار می دهند و می خواهند از طریق اغفال خانواده ها نخست بنیان آنها را سست  سپس این سستی را به جوامع مسلمان تسری دهند.الحمدلله بسیاری از خانواده هاتحت تاثیر فرهنگ غنی اسلام مقهور این هجمه هایمستمر نمی شوند .
واقعیت امر این است که با تشدید هجمه های فرهنگی دشمنان در راستای هنجار زدایی از جوامع که از طریق تولید محصولات ضدفرهنگی و سریالهای ظاهرا جذاب و در حقیقت مخرب صورت می گیرد، جامعه اکنون بیشتر از هر زمانی نیازبه مشاوره و رویارویی تخصصی با مسائل و مشکلات دارد.
در این خصوص خانواده ها باید به مشاوره به عنوان یک نیاز مستمر در امور و راهکار ثابت شده مفید در مسائل نگاه کنند.اساسا مشاوره امری مطلوب و پسندیده است و می توان به صراحت عنوان کرد که بهترین راه ممکن در راستای تقویت بنیان خانواده ها در عصر حاضر بهره مندی از راهنمایی ها و مشاوره های سودمند است .
مشاوره می تواند ضمن بهره مندی در مراجعات زوجین، زمینه آسیب شناسی و بهره مندی علمی از این اطلاعات را توسط مشاورین فراهم آورد.
همچنین فرزندان نیز می توانند با مراجعه به مراکز مشاوره روابط خود و دیگر اعضای خانواده مخصوصا والدین را تنظیم و بازتعریفی دوباره کنند.
اگر در خانواده ای روابط و مناسبات از حالت طبیعی خارج شده و به ورطه افراط یا تفریط بیفتد شاهد بروز ناهنجاری های  مزمن در این نهاد مقدس و مهم خواهیم بود.
تاکید دین مبین اسلام بر اصالت نهاد خانواده نیز به همین دلیل است . 
  غرب دریافته است که در راستای تزریق انحرافات در جوامع اسلامی بهترین راه تضعیف نهاد خانواده از طریق یک جنگ فرهنگی است.‏

حفظ حریم ها در خانواده به باروری عشق و صمیمیت می انجامد

آن چه در ابتدای آشنایی زوج یا آغاز زندگی مشترک رخ می دهد، برای بسیاری از افراد یکسان است. واقعیت این است که برقراری روابط صمیمانه از الگوی مشخصی پیروی می کند و در هر مرحله از شکل گیری یک رابطه صمیمانه، احتمال رسیدن به بن بست یا تکامل آن وجود دارد. به گفته کارشناسان در اولین مرحله از یک رابطه مشترک و پس از آشنایی اولیه، دو طرف به یکدیگر ابراز علاقه می کنند و روی شباهت ها و نقاط مشترک هم تمرکز می کنند. در این مرحله که از ۲ ماه تا ۲ سال به طول می انجامد، به علت ترشح هورمون های دوپامین، آندورفین و تستسترون احساسات ، شوق و سرزندگی به اوج خود می رسد اما پس از فروکش کردن این انقلاب هورمونی در بدن و بازگشت بدن به حالت عادی نقص ها و کمبودها به طور واضحی عیان شده و ۲ طرف در می یابند که باید خود را با طرف مقابل تطبیق دهند. در این مرحله شادمانی اولیه کمرنگ می شود و اولین تعارض ها بروز پیدا می کند. به گفته بیشتر کارشناسان یکی از مهم ترین موضوعاتی که باعث بروز تعارض در زندگی مشترک می شود، نشناختن حریم ها و بی توجهی به آن است. اصولا بسیاری از زوج ها تصوری از وجود حریم در خانواده ندارند و آن چه از ازدواج و زندگی مشترک می دانند در چند کلمه مثل محبت و عشق ، صمیمیت ، وفاداری و... خلاصه می شود. صد البته وجود این ویژگی ها بسیار ضروری است اما توجه نکردن به حریم ها راه خانواده را برای رشد و رسیدن به مرحله بارور شدن عشق، صمیمیت و تعهد می بندد. برای درک بیشتر این موضوع پای صحبت های مسعود هنربخش کارشناس مسئول دفتر پیشگیری از آسیب های اجتماعی بهزیستی نشستیم.

شناسایی حریم ها

وی درباره اهمیت شناسایی حریم ها به خراسان می گوید: می توان گفت که حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد مشکلات زوج های جوان در ۵ سال اول زندگی به نشناختن حریم ها مربوط می شود و اصولا بسیاری از آن ها با چنین واژه ای ناآشنا هستند. در صورتی که شناخت حریم و رعایت آن یکی از ضروریات دوام و رضایت از زندگی مشترک محسوب می شود. اگر بخواهیم تمامی این حریم ها یا مرزها را برشمریم، باید به حریم خصوصی زن، حریم خصوصی مرد، حریم مشترک، حریم بین خانواده زن با وی، حریم بین خانواده مرد با وی، حریم خانواده ها و رابطه مشترک زن و مرد و حریم بین خانواده ها اشاره کنیم.بعضی به اشتباه تصور می کنند با ازدواج تمام مرزها بین زوج و خانواده های آن ها برداشته می شود. عباراتی مثل«من و تو نداریم»، «پسر » خواندن داماد از سوی خانواده زن و «دختر» خواندن عروس از سوی خانواده مرد نشانگر این طرز تلقی است غافل از این که نبود مرز و حریم در زندگی مشترک باعث مخدوش شدن رابطه می شود.

 

بدحجابی و خانواده ها

به اعتقاد بسیاری از روانشناسان گسترش بدحجابی می تواند به کانون خانواده لطمات جدی وارد سازد.از سوی دیگر خود خانواده ها می توانند اصلی ترین عامل در ترویج فرهنگ کامل حجاب باشند . خانواده از ارکان بسیار مهم تربیتی است که چنانچه مسئولیت خود را در راستای تربیت دینی و مذهبی، پایبندی به ارزشها، تعصب و غیرت و ... به خوبی انجام دهد، بسیاری از مشکلاتی که امروز دست به گریبان جامعه است، وجود نخواهد داشت و حتی اگر امروز هم خانواده ها آگاه شده و وظیفه خود را در قبال فرزندانشان به خوبی به انجام برسانند، مشکلات کم کم رنگ باخته و بسیار کم می شوند . اما نکته ای که این روزها به بسیاری از مسائل دامن می زند، سطحی نگری خانواده هایی است که با رویکرد همرنگ جماعت شدن و یا اینکه وقتی همه، کاری را بکنند دیگر قبحی در کار نیست، بسیاری از ارزشهای خود را زیرپا می گذارند و به همین دلیل نیز ابایی از تماشای بی بندوباریهای برنامه های ماهواره ای برای خود و فرزندانشان قائل نبوده، تغییرات پوششی، رفتاری و گفتاری فرزاندانشان را به پای تغییر زمان گذاشته و به سادگی از کنار آن می گذرند، غافل از اینکه چه جفا و خیانتی در حق خود، فرزندان و جامعه روا می دارند .چه بسا اگر خانواده ها در سطح کوچکتر دقت نظر بیشتری بر رفتار فرزندانشان داشته و هوشمندانه روشنگری کنند، بسیاری از مسائل در سطح کلان جامعه خودنمایی نخواهد کرد.

از سوی دیگر گسترش بدحجابی می تواند پایه های خانواده را سست و متزلزل سازد و به نوعی جامعه را نیز با چالش های بنیادین روبه روسازد.

خانواده، مقدس ترین پیوند زناشویی است. برای ثبات این نهاد، عفت و حجاب خانوادگی مهم ترین عامل به شمار می آید. اگر زن لذت های جنسی خود را از محیط خانواده بیرون نبرد و دستورهای اسلام را اطاعت کند، محیط خانه سالم و آرامبخش خواهد بود. ولی اگر عفت را رعایت نکند و لذت های جنسی و خودنمایی ها را به بیرون منزل بکشاند، مورد نگاه های هوس آلود نامحرمان قرار خواهد گرفت و ناخواسته عامل پاشیدگی و تیرگی روابط افراد خانواده خواهد شد.وقتی اختلافات زن و شوهر در محکمه های قضائی را ریشه یابی می کنیم، پی می بریم که بسیاری از ناسازگاری ها به دلیل رعایت نکردن حجاب است. وقتی زن با آرایش و بدحجابی در جامعه ظاهر می شود، چشم ها، به سوی او نشانه می روند و او هم دل باخته و فریفته چشم چرانان می شود و کم کم از نگاه های شوهرش لذت نمی برد و از او سرد می شود و سرانجام باعث جدایی می گردد. گاهی همین امر از طرف شوهر صورت می گیرد. بر اثر چشم چرانی و نگاه های هوس آلود به دختران و زنان بدحجاب، از همسرش دلسرد می گردد و لذات ها و محبت هایش در بیرون از خانه صرف می شود. در نتیجه، بنای ناسازگاری با همسرش شروع می شود و تیرگی بر کانون خانواده سایه می افکند.بنابراین، برای حفظ نظام خانواده و به وجود آوردن محیطی سالم و فرزندان پاک رعایت حجاب ضروری است و باید بالاترین امنیت، در خانه حاکم شود. از طرفی بدیهی است، اگر خانواده سالم باشد و پوشش را رعایت کند، جامعه که از اجتماع خانواده ها تشکیل شده، سالم و پایدار خواهد ماند. در جامعه ای که بیشتر اعضای آن را جوانان تشکیل می دهند باید در برابر این فرایند حساس تر باشند؛ زیرا جوانان در برابر مناظر شهوت انگیز و تهییج کننده، زودتر تحریک می شوند و چنین مناظری عامل مهمی در سوق دادن آنان به فساد خواهد شد. در نتیجه، نیروی فعال اجتماع به راه های فساد و تباهی کشانده می شوند و به جامعه ضربه جبران ناپذیری از جهات اقتصادی مادی، اجتماعی و اخلاقی وارد خواهد شد.

«آمارهای قطعی و مستند نشان می دهد که با افزایش بی حجابی و بدحجابی در جهان، طلاق و از هم گسیختگی زندگی زناشویی در دنیا به طور مداوم بالا رفته است؛ چرا که «هر آنچه دیده بیند دل کند یاد» و هر چه دل در اینجا یعنی هوس های سرکش، بخواهد، به هر قیمتی باشد به دنبال آن می رود و به این ترتیب هر روز دل به دلبری می بندد و با دیگری وداع می گوید».

زن ، مدرنیته ، اسارت

امروز تجربه تمدن غرب به خوبی نشان می دهد که آنچه به نام آزادی زن در دوران مدرن سرداده شد تنها شعار بوده است و نتیجه حضور مردانه زنان در اجتماع جز به اسارت کشیده شدن زن ثمره ای در پی نداشته است . آمار و ارقامی که امروز از وضعیت زنان در غرب بعضا از سوی سازمان های مرجع و سایت های خبری منتشر می شود بر این نکته صحه می گذارد که مدرنیته نه تنها برای زنان آزادی و برابری را به ارمغان نیاورده است بلکه آنان را از حقوق اولیه خود بازداشته است و آنان را به بیراهه کشانده است.

در غرب جنسیت زن را بر انسانیت او غلبه می‌دهند و می‌کوشند زنان را با الگوها و ویژگی‌های ناپسند مردانه نظیر خشونت و وحشیگری تطبیق دهند. آنان به جسم زن اصالت می‌دهند و روح او را نادیده می‌انگارند. در الگوی زن مدرن زنان باید با زبان، لباس، ادبیات و روش مردانه رفتار کنند. در الگوی زن مدرن، گرایش زنان به صفات مردانه، پوشش‌های مردانه و هر آنچه که مردان می‌توانند انجام دهند و آزادی جنسی برای زن و شکستن تمامی محدودیت‌هایی که پیش از آن برای زنان متصور بود دو رکن اساسی مطرح می‌شود. حال آنکه این دو ویژگی نه تنها در راستای آزادی زنان و عدالت جنسی نیست بلکه زنان را از بعد انسانی خارج می‌کند و در رقابتی نابرابر به مثابه ابزاری در خدمت سرمایه داری و شهوت پرستی مردان می‌گمارد.در الگوی زن مدرن زنان از هرگونه محدودیت وحصاری آزاد شده‌اند. آنان می‌توانند حتی بدون پوششی خاص و نیمه عریان وارد اجتماع شوند. دیگر تقیدی به ارضای نیاز جنسی در کانون خانواده نیست بلکه جنسیت و شهوانیت به عرصه اجتماع کشیده شده است.

 

حجاب‎هراسی در میان دختران

هدف از این مقاله صرفا تبیینی پیرامون مسأله «حجاب‎هراسی» در میان برخی از دختران است که سعی شده در آن به ریشه‎‎های فرهنگی و روان‎شناختی مسأله توجه شود. نکته قابل‎توجه این مسأله است که این مقاله به هیچ‎وجه درصدد بررسیِ عللِ شکل‎گیری پدیده‎ای تحت عنوان بی‎حجابی نیست.

---

برخی دختران جوان و بیشتر نوجوان این روزها از حجاب گریزانند و علی رغم داشتن خانواده ای مذهبی ، به گونه ای با حجاب برخورد می کنند که  گویی از آن هراسانند .به این مشکل می توان از چند دیدگاه پرداخت:

الف) سیاست‎‎های تربیتی

غالبا سیاست‎‎های خانواده هایی که گرفتار این مشکل می شوند بر پایه ی سیستم های تنبیهی و محدود کننده بوده است.به‎عنوان مثال یکی از راه‎کار‎های رایج در سیاست‎‎های تربیتی، محدود کردن کودکان در انجام کار‎های مورد علاقه‎شان بوده است. مثلا اگر کودک کار ناشایستی انجام می‎داده، از رفتن به مهمانی تولد دوستش، یا کلاس مورد علاقه‎اش و یا دیدن برنامه تلویزیون و... محروم می‎شده است.

در واقع ما این‎جا با نوع خاصی از محدودیت که با محرومیت همراه است، مواجه هستیم. یعنی در نگاه شخص این محدودیت‎ها تماما منجر به نوعی محرومیت می‎شوند که او را از علایق و خواسته‎هایش جدا می‎کنند و برایش حیث تنبیهی دارند.

 

حجاب اسلامی یا حجاب ایمانی؟!

چندی پیش سایت «جرس»، یادداشتی درباره حجاب به قلم آقای «صالح نظری» منتشر کرد که در آن به طرز جالبی، مقوله حجاب در قرآن بررسی و استدلال شده بود که از آیات قرآن نمی‌توان حجاب را استخراج کرد!
 
1. تمایز ایمان و اسلام
 
در آغاز با اشاره به آیه «59» سوره مبارکه «حجرات» که خداوند در آن زنان و دختران پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ و زنان مؤمنین را درباره رعایت حجاب خطاب می‌کند، می‌نویسد: «مورد اول و دوم، زنان مشخصی هستند اما دسته سوم مفهوم عام است؛ یعنی هر زنی که همسر یک مؤمن باشد، به تعبیر دیگر نه لزوماً خود مؤمنه باشد، بلکه همسر مرد مؤمن باشد. تفاوتی وجود دارد میان مسلم و مؤمن؛ مسلم کسی است که مسلمان است، یعنی دو جمله شهادتین را گفته است و به تعبیر دیگر، به یگانگی خدا و نفی غیر او به عنوان الله اقرار کند و نیز به رسالت الهی محمد ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ مقر باشد.

اما مؤمن کسی است که به همه دستورهای پیامبر با کمال خلوص و باور درونی ایمان داشته باشد؛ بنابراین، تفاوت است بین کسی که اقرار دارد و کسی که ایمان دارد. از این روی، قرآن خطاب به کسانی که می‌گویند ایمان داریم خطاب می‌کند، بگویید اسلام آوردیم و هنوز ایمان در دل‌های شما وارد نشده است، برای این که شرط ایمان، جهاد در راه خدا با مال و جان است.

با توجه به این موضوع، می‌توان گفت که همه مسلمین، نمی‌توانند و یا نمی‌خواهند مؤمن باشند؛ یعنی حاضر به دادن جان و مال در راه خدا نیستند، ولی همچنان می‌خواهند مسلم باشند؛ بنابراین، کافی است مرد مسلمی اظهار کند مسلمان است، ولی مؤمن نیست که در این صورت، آیه یاد شده مشمول همسر او نمی‌شود».
 
این استدلال آقای نظری نه تنها به ردّ الزام حجاب برای زنان مسلمان می‌انجامد، بلکه با یک نتیجه‌گیری عقلانی به ردّ تمامی احکام دین اسلام اعم از نماز، روزه و... نیز منجر می‌شود. برای اثبات ادعایمان بنا بر استدلال ایشان، تعدادی دیگر از آیات قرآن را بررسی می‌کنیم.

خداوند متعال در آیه «183» سوره «بقره» می‌فرماید: «یا أیها الذین آمنوا کتب علیکم الصیام...»؛ یعنی ای کسانی که ایمان آوردید، روزه بر شما واجب شده است ... .